Os Programas de cribado neonatal están considerados como unha actividade esencial dentro do contexto da medicina preventiva, cuxo obxectivo é a identificación precoz e o tratamento dos recentemente nados afectados por enfermidades conxénitas, susceptibles de beneficiarse do diagnóstico e tratamento precoz. A intervención sanitaria adecuada, no momento oportuno, reduce a morbilidade, a mortalidade e as discapacidades asociadas ás devanditas enfermidades. 

A Lei 33/2011, do 4 de outubro, xeneral de saúde pública, no seu artigo 19.d establece que as administracións públicas, no ámbito das súas respectivas competencias, entre outros, desenvolverán programas de prevención dirixidos a todas as etapas da vida das persoas, con especial énfase na infancia e a vellez. Así mesmo, menciona que as autoridades sanitarias promoverán que o cribado se implante coa máxima calidade e a maior accesibilidade para a poboación. 

O Real decreto 1030/2006, do 15 de setembro, polo que se establece a carteira de servizos comúns do sistema nacional de saúde e o procedemento para a súa actualización, describe no anexo II, apartado 6.1, os servizos básicos de atención á infancia; asi mesmo, no punto 6.1.6 especifica que aqueles problemas de saúde que teñen unha presentación de inicio na infancia e que poden beneficiarse dunha detección temperá, deberán detectarse precozmente, citándose entre outros, a detección precoz de enfermidades metabólicas. Nese mesmo Real Decreto, no seu artigo 11 sobre a carteira de servizos complementaria das comunidades autónomas, establece que as comunidades autónomas, no ámbito das súas competencias, poderán aprobar as súas respectivas carteiras de servizos, que incluirán, cando menos, a carteira de servizos comúns do Sistema Nacional de Saúde, a cal debe garantirse a todos os usuarios do mesmo, ademais de que poderán incorporar nas súas carteiras de servizos unha técnica, tecnoloxía ou procedemento non contemplado na carteira de servizos comúns do Sistema Nacional de Saúde, para o que establecerán os recursos adicionais necesarios. En todo caso, estes servizos complementarios, que deberán reunir os mesmos requisitos establecidos no artigo 5, non estarán incluídos no financiamento xeral das prestacións do Sistema Nacional de Saúde.

Con arranxo ao artigo 33 do Estatuto de autonomía de Galicia, a Comunidade Autónoma galega  ten competencias en materia de organización do sistema sanitario. En exercicio das competencias autonómicas, promulgouse a Lei 8/2008, do 10 de xullo, de saúde de Galicia que no  seu capítulo V Prestacións sanitarias do Sistema Público de Saúde de Galicia, artigo 49, establece as prestacións en saúde pública, entre as cales está o establecemento de medidas de promoción de estilos de vida saudables e de prevención.

Na Estratexia SERGAS 2020, preténdese, para o próximos cinco anos, conseguir melloras en saúde mediante accións que diminúan a carga de enfermidade a través da prevención e da prestación de servizos asistenciais eficientes e coa máxima calidade. Entre as 20 liñas estratéxicas que o desenvolven están intervencións de promoción da saúde e prevención das enfermidades cunha visión integral. Realizando actuacións dirixidas a mellorar os hábitos de vida saudables, as coberturas vacunales, e a implantación de novos cribados de enfermidades previsibles. No marco das devanditas competencias, encádrase o Programa Galego para a Detección Precoz de Enfermidades Endocrinas e Metabólicas en Período Neonatal, que se iniciou no ano 1978 e foi pioneiro en España no cribado neonatal, sendo ampliado coa incorporación da espectrometría de masas en xullo de 2000. Tendo cobertura universal e ofertándoo de maneira voluntaria a todo recentemente nado vivo, tanto nos hospitais públicos como privados, ten como obxectivo principal cribar, como mínimo, as enfermidades previstas na carteira básica do Servizo Nacional de Saúde.

Dado o gran impacto que a detección precoz dos erros innatos do metabolismo e outras enfermidades conxénitas teñen sobre a saúde do recentemente nado pola posibilidade de establecer medidas terapéuticas temperás, evitando así mortalidade, morbilidade e grandes discapacidades sociais, é necesario garantir a accesibilidade e a equidade no acceso ao devandito programa, así como regular e homoxeneizar a carteira de servizos de Galicia en canto ás enfermidades metabólicas que serán obxeto de cribado, harmonizando a prestación do mesmo en todo o territorio da Comunidade Autónoma de Galicia, con independencia da titularidade do hospital. Ademais, isto permitiranos dispoñer dun sistema de información e rexistro dos datos que permitan unha avaliación, control e seguimento do servizo público prestado a través do programa.

Este proxecto de decreto responde á necesidade de establecer normativamente as garantías necesarias de accesibilidade e de equidade no acceso ao devandito servizo de cribado neonatal de enfermidades conxénitas, así como regular e homoxeneizar a carteira de servizos de Galicia en canto ás enfermidades metabólicas que serán obxecto de cribado, harmonizando a prestación do mesmo en todo o territorio da Comunidade Autónoma de Galicia.

Regular a estrutura e organización do Programa Galego para a Detección Precoz de Enfermidades Xenéticas, Endocrinas e Metabólicas en Período Neonatal, establecendo un sistema de avaliación para incorporación de novas patoloxías e garantir a universalidade do Programa, ofrecendo a realización das probas de detección precoz a todo recentemente nado vivo da Comunidade Autónoma de Galicia, regulando os procesos posteriores ó diagnóstico precoz e establecendo as garantías de información previa ós titores do neonato, con independencia de que o centro sanitario sexa de titularidade pública, privada ou que o nacemento se produza en lugar distinto a unha maternidade con ou sen asistencia sanitaria.

A alternativa é a elaboración dun documento técnico a modo de recomendacións a seguir.