O título X da Lei 7/2012, do 28 de xuño, de montes de Galicia, sobre fomento forestal, inclúe na súa regulación os contratos de xestión pública, que substitúen definitivamente antigas fórmulas, como os consorcios e os convenios, baixo os principios de publicidade, transparencia e concorrencia, así como de estabilidade, fundamental en ámbitos como o forestal, onde as actividades de explotación adoitan estenderse durante anos en ciclos prolongados.

No artigo 123 da citada Lei de montes de Galicia, a formulación do novo contrato temporal de xestión pública conforma un novo escenario baixo un enfoque da gobernanza, inexorablemente vencellada ás persoas titulares do dereito de aproveitamento e en concordancia co previsto no Plan Forestal de Galicia 2021-2040, “Cara á neutralidade carbónica”, aprobada polo Decreto 140/2021, do 30 de setembro, que establece no seu Eixo III.3 as directrices para a reorientación da xestión forestal pública, e prevé os mecanismos e criterios de aplicación nos procesos de cancelación e finalización dos actuais convenios e consorcios e o deseño e especificacións dos novos contratos temporais de xestión pública dos montes, para permitir a sinatura antes do 2025 de contratos que sumen entre 150.000 e 200.000 hectáreas de xestión pública baixo esta figura.

Así, este Decreto avanza no desenvolvemento regulamentario previsto na lei, ao abeiro da competencia exclusiva que o Estatuto de Autonomía de Galicia recolle no seu artigo 27.10 en materia de montes, aproveitamentos forestais e pastos, sen prexuízo do disposto no artigo 149.1.23 da Constitución en materia de lexislación básica sobre medio ambiente.

Coa publicación deste decreto preténdese solucionar varios problemas relacionados coa xestión forestal pública e privada en Galicia. En primeiro lugar, busca superar o modelo anterior mais orientado á repoboación forestal, e poñer en valor a multifuncionalidade do monte, así como salientar o papel protagonista das persoas titulares do dereito de aproveitamento. Ademais, busca garantir a adaptación dos montes á realidade forestal e ás necesidades da sociedade galega, promovendo a xestión sostible e responsable dos mesmos. Tamén se pretende mellorar os intereses económicos, sociais e colectivos de carácter territorial, paisaxístico-ambiental e sociocultural, e manter o papel relevante que a xestión dos montes ten no desenvolvemento de zonas rurais de Galicia. En definitiva, este decreto busca ofrecer solucións para acadar unha axeitada xestión dos montes, tratando de superar as limitacións tanto económicas como técnicas das persoas titulares, e promovendo un mecanismo de gobernanza adecuado, especialmente necesario no caso das comunidades de montes veciñais en man común.

A necesidade e oportunidade da aprobación deste decreto encontra o seu fundamento na necesidade de establecer o marco normativo dos contratos temporais de xestión pública dos montes en Galicia, coa finalidade de mellorar a súa xestión sostible e contribuír ao desenvolvemento das zonas rurais do territorio. Ademais, o decreto regula o Fondo de Melloras para investimentos forestais e define a xestión económica del, previsto no artigo 124 da Lei 7/2012. Todo isto permitirá superar os antigos modelos de xestión forestal exclusivamente centrados na repoboación, e poñer en valor a multifuncionalidade do monte, así como recuperar o papel protagonista das persoas titulares do dereito de aproveitamento. En definitiva, este decreto busca garantir a adaptación dos montes á realidade e necesidades da sociedade galega, e fomentar a súa riqueza forestal e a xestión sostible do territorio.

O obxectivo deste decreto é establecer o marco normativo dos contratos temporais de xestión pública dos montes en Galicia, así como definir a xestión económica a través do Fondo de Melloras. A intención é superar os antigos modelos de exclusiva repoboación forestal e poñer en valor a multifuncionalidade do monte, salientando o rol principal e protagonista das persoas titulares do dereito de aproveitamento. O contrato temporal de xestión pública busca ofrecer financiamento previo e asistencia técnica precisa para a posta en valor do monte, resultando fundamental a posta en práctica dun axeitado mecanismo de gobernanza.

O contrato temporal de xestión pública é unha solución necesaria e axeitada para a xestión sostible dos montes en Galicia. O obxectivo final que se persegue é a xestión profesionalizada e técnica dos montes que carecen de recursos económicos e financieiros, toda vez que a política de axudas públicas desenvolvida nos últimos anos non tivo penetración neles. A administración, a través deste contrato, pode ofrecer o financiamento e a asistencia técnica necesarias para a posta en valor do monte, contribuíndo así ao desenvolvemento económico, territorial, ambiental e social de Galicia.